נאַציאָנאַלע אינסטאַנץ פֿאַר ייִדישער קולטור

די ייִדישע ליטעראַטור־קלאַסיקערס: שלום־עליכם, י. ל. פּרץ, מענדעלע מוכר־ספֿרים

ייִדישע לידער האָבן געוווּנען אינטערנאַציאָנאַלע פּאָפּולערקייט

ייִדיש איז אַנטשטאַנען אינעם 10־טן יאָרהונדערט אויף דער טעריטאָריע פֿון איצטיקן מערבֿ־דײַטשלאַנד

ייִדישע ווערטערביכער: געדרוקטע און קאָמפּיוטעריזירטע

די לאַורעאַטן פֿונעם ערנפּרײַז פֿון דער אינסטאַנץ פֿאַרן יאָר 2021

קליקט אָן צו זען די גאַנצע צוטיילונגס־צערעמאָניע:

14.11.2021 תל־אביב

2021ceremony lemster

משה לעמסטער – דיכטער און פּראָזאַיִקער

2021ceremony bilha

בלהה רובינשטיין – ליטעראַטור־פֿאָרשערין און איבערזעצערין

2021ceremony rudnicky

ישׂראל רודניצקי - שרײַבער, רעדאַקטאָר און איבערזעצער

די אינסטאַנץ האָט באַשטימט די לאַורעאַטן פֿונעם דריטן ישׂראלדיקן קאָנקורס פֿאַר ייִדיש־שפּראַכיקע דערציילונגען פֿאַרן יאָר 2021:

אלי שאַרפֿשטיין "דאָס גרויסע געווינס"

שלמה לערמאַן "צוויי נסים"

פּועה פּרי "מעסערלעך"

קליקט אָן אויף די נעמען כּדי צו לייענען די פֿולע טעקסטן

אלי שאַרפֿשטיינס ליד וועגן ייִדיש

ווען איך וואָלט געווען

ווען איך וואָלט געווען אַן אֶמתער דיכטער,

באַחֵנט און געראָטן – אָט שיכּור, אָט ניכטער.

באַחֵנט און געראָטן – מער שיכּור ווען ניכטער,

דאַן וואָלט איך געווען אַן אֶמתער דיכטער.

כ'וואָלט זינגען מײַן ליבע צו דער ייִדישער שפּראַך

פֿון האַרצן פֿון טיפֿן, אָן אַ ברעקל פֿאַרדאַכט.

פֿון האַרצן מיט ליבע אָן אַ טראָפּן פֿאַרדאַכט

דאָס ייִדישע לשון, אונדזער ייִדישע שפּראַך.

ווען איך וואָלט געווען אַן אֶמתער ריכטער,

כ'וואָלט געמאַכט אַ געזעץ מיט אַ גראַם, ווי אַ דיכטער,

אַ געזעץ כ'וואָלט געמאַכט מיט אַ גראַם, ווי אַ דיכטער

ווען איך וואָלט געווען אַ שופֿט, אַ ריכטער:

"דאָס ייִדישע לָשון, אונדזער ייִדישע שפּראַך

אָפֿיציעל זאָל זי ווערן פֿאַר לײַטן און מאַכט.

פֿאַר פָּשוטע מענטשן און פֿאר אונדזער מאַכט -

דאָס ייִדישע לָשון, אונדזער ייִדישע שפּראַך."

העברעיִש און ייִדיש זאָלן גיין האַנט בײַ האַנט:

צוויי לשונות צו רעדן און צו פּראַווען אַ לאַנד.

רבֿקה רײַך ע"ה

rivkareich

אין טיפֿן טרויער זײַנען מיר מודיע וועגן דעם טויט פֿון דער ייִדיש־לערערין, דער לאַורעאַטין פֿונעם ערנפּרײַז פֿון דער אינסטאַנץ רבֿקה רײַך. זי איז אַוועק אין עלטער פֿון 91 יאָר. דורותלאַנג האָט רבֿקה געלערנט אונדזער שפּראַך אינעם בר־אילן־אוניווערסיטעט, אינעם שלום־עליכם־הויז און אין אַנדערע אַנשטאַלטן. כּבֿוד איר אָנדענק

עפּעס נײַס אויפֿן יוטויב! קוקט דעם קאַנאַל פֿון דער אינסטאַנץ

די נאַציאָנאַלע אינסטאַנץ פֿאַר ייִדישער קולטור לייגט פֿאָר די אַנשטאַלטן און די זעלבשטענדיקע טוערס צו ווענדן זיך נאָך פֿינאַנציעלער שטיצע פֿאַר פּראָיעקטן, וועמענס ציל איז אָפּצוהיטן די ייִדישע קולטור־ירושה, צו באַקענען די ישׂראלדיקע געזעלשאַפֿט מיט דער ייִדישער קולטור אין אַלע אירע פֿאָרמען, צו דערמוטיקן די נײַע קינסטלערישע שאַפֿונגען אויף ייִדיש, צו פּראָפּאַגאַנדירן און סטימולירן די שטודיעס אױפֿן געביט פֿון דער ייִדישער שפּראַך, ליטעראַטור און אַנדערע אַספּעקטן פֿון דער ייִדישער קולטור. פּרטים באַקומט מען דאָ

צווישן די נײַע ביכער, אַרויסגעגעבענע מיט דער שטיצע פֿון דער נאַציאָנאַלער אינסטאַנץ פֿאַר ייִדישער קולטור:

molodovski book

20201123 080657

boccacio

אַ קראַנץ אין אָנדענק פֿון די חורבן־קדושים

דעם 9טן אַפּריל 2021 האָט די דעלעגאַציע פֿון דער נאַציאָנאַלער אינסטאַנץ פֿאַר ייִדישער קולטור אינעם באַשטאַנד פֿון מלכּה זמלי און דניאל גלאי געלײגט אַ קראַנץ אינעם מעמאָריאַל־צענטער "יד־ושם" אין ירושלים, אין אָנדענק פֿון די חורבן־קדושים

2021zer

אין די קאָראָנאַ־טעג אָרגאַניזירט די אינסטאַנץ קינסטלערישע פֿאָרשטעלונגען אין די הויפֿן פֿאַר באַיאָרטע בירגערס, כּדי צו פֿאַרשאַפֿן זיי נחת פֿון ייִדישע לידער. דאָס זײַנען די בילדער פֿון די עלטערן־הײַזער אין הרצליה און ירושלים
mugan1

mugan0

nirtamim concert

די קונסט־סטודיע פֿון דעם ייִדישן ליד, געגרינדעט פֿון נחמה ליפֿשיץ ע"ה און אָנגעפֿירט פֿון רעגינע דריקער

ראַדיאָ־אוידיציע אונטערגעשטיצט פֿון דער אינסטאַנץ – אויך אויף דער אינטערנעץ

די וואָכנטלעכע ראַדיאָ־אוידיציע, אונטערגעשטיצט פֿון דער נאַציאָנאַלער אינסטאַנץ פֿאַר ייִדישער קולטור, ווערט טראַנסלירט: יעדן פֿרײַטיק 14:00 אַ זייגער אויף די פֿרעקווענצן 105.3 און FM 104.9; יעדן פֿרײַטיק 17:00 אַ זײגער און אַלע מוצאי־שבת 22:00 אַ זייגער אױף 100.3, 100.5 און 101.3 FM (רק"ע).

אַ חוץ דעם, די דאָזיקע אוידיציע קאָן מען הערן אויף דער אינטערנעץ: קוועטשט אָן אויף דער פֿאַרבינדונג. הערט צו, האָט הנאה און שיקט אונדז אײַערע אָפּקלאַנגען!

glatshteyn

יעקבֿ גלאַטשטיין

רעד צו מיר ייִדיש

רעד צו מיר ייִדיש, מײַן ייִדיש לאַנד.
און איך וועל צו דיר רעדן עבֿרית ממילא.
אַבֿרהם מיט שׂרהן קומען מיר אַנטקעגן
פֿון דער מערת־המכפּלה.

לייענען מער

2021xaneke

דעם 4טן ביולי 2021 איז אין תּל־אָבֿיבֿ מיט גרויס הצלחה פֿאָרגעקומען אונדזער אימפּרעזע, געווידמעט דעם 120סטן געבוירנטאָג פֿונעם דיכטער איציק מאַנגער.

דער פֿולער זאַל צושױערס (אַלע האָבן געטראָגן מאַסקעס!) האָט געהאַט הנאה פֿון דער לעקציע פֿון ד"ר אביבה טל
manger aviva

און פֿונעם קינסטלערישן טייל, אין וועלכן זײַנען אויפֿגעטראָטן די זינגערס ראָזע קליין און מקסים לוי, מיט פּיאַנע־באַגלייטונג פֿון רעגינע דריקער.
manger konzert

אַן אָפּגע'זומ'דערט ווינקעלע: אונדזערע זום־אימפּרעזעס

29.10.2021: אַ לעקציע פֿון ד"ר יעד בירן וועגן דער שפּראכן־מלחמה אין ירושלים

20.10.2021: אַ לעקציע פֿונעם ליטעראַטור־פֿאָרשער אמיר שומרוני "קאַדיע מאָלאָדאָווסקי אין מדינת־ישׂראל 1952-1949"

4.10.2021: דער אַקטיאָר מענדי כּהנא, גרינדער פֿונעם "יונג יידיש"

12.9.2021: ד"ר לאה גאַרפֿינקל וועגן געלעכטער און טרערן בײַ שלום־עליכמען אינעם ראָמאַן "מנחם־מענדל"

23.8.2021: דער זינגער איציק שרוני מיט דער פּראָגראַם "שירים וסיפורים מבית אמא"

sharoni

9.8.2021: בני מער לכּבֿוד דעם 30סטן יאָרצײַט פֿון יצחק באַשעוויס־זינגער

20.7.2021: די שוישפילערין אסתי ניסים

estinisim

23.6.2021: דער קלאַרנעטיסט גל קליין

9.6.2021: די לעקציע וועגן דעם דיכטער יעקב גלאַטשטיין

glatstein

26.5.2021: דער זינגער מיכאל גײַסינסקי מיט דער פּראָגראַם "לאָמיר אַלע אין איינעם"

10.5.2021: דער זינגער מיכאל ריסקין מיט דער פּראָגראַם "די לידער פֿון מײַן עלטער־זיידן"

riskin

26.4.2021: ד"ר עידו בסוק מיט דער לעקציע וועגן דעם העברעיִשן שרײַבער יעקב שבתאי (1981-1934), וואָס פֿלעגט מיט גרויס ליבע און באַגײַסטערונג איבערזעצן ייִדישע דראַמאַטורגיע און פּאָעזיע אויף העברעיִש און האָט געפּועלט צו פֿאַרבעסערן די געזעלשאַפֿטלעכע באַציִונג צו ייִדיש אין ישׂראל.

basuk

6.4.2021: דער אָפּערע־זינגער אַנאַטאָלי ליין מיט דער לידער־פּראָגראַם "אַלע פֿאַרבן פֿון ייִדיש". קוועטשט אויף דער פֿאַרבינדונג

14.3.2021: באַגעגעניש מיט די פֿאָרשערס "ייִדישע פּרעסע אינעם אָנהייב 20סטן יאָרהונדערט". כּדי צו קוקן די רעקאָרדירונג פֿון אָט דער אימפּרעזע, קוועטשט אויף דער פֿאַרבינדונג

8.3.2021: די פֿידלערין און לעקטאָרין חיה ליבֿני - "דאָס ייִדישע פֿידל"

פּראָגראַם פֿון די ייִדיש־לימודים אינעם יאָר תשפ"א

אינעם "בית־שלום־עליכ ם" און דורך "זו ם"

אינעם צענטער "י אָ" און דורך "זום"

אַז מע זיצט אין דער היים, האָט מען מער צײַט צום לייענען, למשל: "כעלעמער חכמים", ״די ייִדישע פֿאָלקס־ביבליאָטעק״, אַלע שלום־עליכס ווערק, געקליבענע פּראָזאַיִשע ווערק אויף ייִדיש, אַ בלאָג פֿון דער הײַנטצײַטיקער ייִדישער פּראָזע, געקליבענע ווערק מיט ענגלישע איבערזעצונגען, אַנטאָלאָגיעס פֿון דער ייִדישער פּאָעזיע, בלאָגן פֿון דער הײַנטצײַטיקער ייִדישער פּאָעזיע

דער נײַער אויפֿטו פֿון דער אינסטאַנץ

אַ ייִדיש־קלוב בײַ אײַך אין דער היים

די 19טע באַגעגעניש - וועגן קולטור־טוערס און פּאָליטיקערס, וועמענס ווערטער דערמאָנען, וויִאַזוי די ייִדישע שפּראַך האָט געהאָלפֿן צו געשטעלטיקן אונדזער קולטור־לעבן

די 18טע באַגעגעניש - אויסגעוויילטע אינטערעסאַנטע פֿראַגמענטן

די 17טע באַגעגעניש - וועגן דער דיכטערין קאַדיע מאָלאָדאָווסקי

די 16טע באַגעגעניש - וועגן דער דראַמע "הדיבוק" פֿון ש. אַנ-סקי

די 15טע באַגעגעניש - וועגן דעם ייִדישן טרובאַדור מרדכי געבירטיג

די 14טע באַגעגעניש - וועגן דעם דיכטער און דראַמאַטורג פּרץ מאַרקיש

די 13טע באַגעגעניש - וועגן דער ליקווידאַציע פֿון דער ווילנער געטאָ

די 12טע באַגעגעניש - דרײַ לעקציעס אױפֿן יו־טיוב: "ייִדישע מאַמע אין דער ייִדישער ליטעראַטור", "עסן אין דער ייִדישער ליטעראַטור און פֿאָלקלאָר",
"דער ניגון בלײַבט - ייִדיש בײַ מאיר שליוס פּערסאָנאַזשן"

די 11טע באַגעגעניש - לאָמיר רעדן ייִדיש

די 10טע באַגעגעניש - כּלערליי טשיקאַוועס

די 9טע באַגעגעניש - ד"ר מרדכי יושקאָווסקיס דרײַ לעקציעס אױפֿן יו־טיוב

די 8טע באַגעגעניש - וועגן דעם שרײַבער שלום אַש

די 7טע באַגעגעניש - וועגן די קאָמיקערס שמעון דזשיגאַן און ישראל שומאַכער

די 6טע באַגעגעניש - פּראָפֿ' אַבֿרהם נאָווערשטערנס לעקציע "די רײַזע צווישן די וועלטן"

די 5טע באַגעגעניש - לכּבֿוד דעם 160סטן געבוירן־טאָג פֿונעם דיכטער שמעון פֿרוג

די 4טע באַגעגעניש - װעגן דעם שרײַבער יצחק באַשעװיס־זינגער

די 3טע באַגעגעניש - לייבל באָטוויניקס לעקציע "אַ ייִד זינגט" וועגן זײַן טאַטן

די 2טע באַגעגעניש - שמואל עצמונס סאָלאָ־פֿאָרשטעלונג

די 1טע באַגעגעניש - גל קליינס לעקציע װעגן דער כּליזמרים־װעלט

די נאַציאָנאַלע אינסטאַנץ פֿאַר ייִדישער קולטור איז געגרינדעט געװאָרן אינעם יאָר 1996 לױטן באַשלוס פֿונעם כּנסת, װעלכער האָט אָנגענומען דעם געזעץ וועגן דער נאַציאָנאַלער אינסטאַנץ פֿאַר ייִדישער קולטור.

די אינסטאַנץ איז באַשעפֿטיקט, צווישן אַנדערן, מיט די קומענדיקע אויפֿגאַבעס:

* באַקענען די ישׂראלדיקע געזעלשאַפֿט מיט דער ייִדישער קולטור אין אַלע אירע פֿאָרמען;
* שטיצן די פֿאָרשונגען אױפֿן געביט פֿון דער ייִדישער קולטור;
* פֿאַרברייטערן און פֿאַרבעסערן דעם אונטערריכט פֿון דער ייִדישער שפּראַך און ליטעראַטור;
* דערמוטיקן די קינסטלערישע שאַפֿונגען אויף ייִדיש;
* זאַמלען, דאָקומענטירן און קאַטאַלאָגיזירן די אוצרות פֿון דער ייִדישער קולטור;
* פֿאַרעפֿנטלעכן די בולטע ווערק פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור סײַ אינעם מקור, סײַ אין דער העברעיִשער איבערזעצונג;
* מיטאַרבעטן מיט באַקאַנטע ייִדישע קולטור־אַנשטאַלטן אין אויסלאַנד;
* איבערגעבן די ייִדישע קולטור־טראַדיציע די קינפֿטיקע דורות.

לייענט די אַרטיקלען וועגן אונדזער טעטיקייט, וואָס זענען פּובליקירט געוואָרן אין דער צײַטונג "פֿאָרווערטס" דעם 21סטן אויגוסט 2015 און דעם 10טן יאַנואַר 2016